कविता : छुटेको प्रचण्ड/राजु स्याङ्तान

एउटा प्रचण्ड
ओत लाग्ने झुपडी बनाउन
आराले बुढो रूख काट्दाकाट्दै उतै जङ्गलका खाँचहरूमा छुट्यो
अर्को प्रचण्ड
रगत र आँसुको वर्षा भइरहेको झरीमा रुझ्दै-रुझ्दै शहर पसेपछि
त्यही शहरको भिडमा कतै छुट्यो
मेरी प्रिय छापामार सङ्गी
गिट्टी फोरेको हातको निसानी र
पाठेघरछेउमा बल्झिँदै गरेको
बमको घाउ बोकेर
खुमलटारवरपर
अब कुनै प्रचण्ड नखोज
एउटा प्रचण्ड
चे ग्वेभारा, हो ची मिन्ह र लेनिनको जीवनी
झोलाभरि बोकेर
बिहारी रेलका डिब्बाहरूमा यात्रा गर्दागर्दै उतै छुट्यो ।

अर्को प्रचण्ड
दस्तावेजका पानामाथि
काँसको थालमा मार्सी चामलको भात राखेर खाँदाखाँदै उतै छुट्यो
मेरो प्रिय दलित साथी
कम्युनिस्ट घोषणापत्र बोकेर
पेरिसडाँडा वरपर
अब कुनै प्रचण्ड नखोज
एउटा प्रचण्ड
काखीमा भरुवा बन्दुक च्यापेर
नारायणी तिरैतिर हिँड्दाहिँड्दै
चेपाङ बस्तीहरूमा कतै छुट्यो
अर्को प्रचण्ड
पाँचतारे होटलको एउटा तारामा बोकिरहेको हँसिया सिउरिएर
त्यही होटलमा नाच्दानाच्दै उतै छुट्यो
मेरो प्रिय चेपाङ दाइ
एउटा हातमा
गिट्ठा भ्याकुर कोसेली बोकेर
अर्को हातमा
घरको निसानी एक मुट्ठी खरानी बोकेर
शहरका चोक र गल्लीहरूमा
अब कुनै प्रचण्ड नखोज ।

मधेशी भेष धारण गरी माई बाप भन्दै हात जोड्दै झोला बोकेर घुम्दाघुम्दै उतै छुट्यो
अर्को प्रचण्ड
अघाएका मान्छेहरूको भिडमा पुष्पगुच्छाले पुरिएर
त्यही भिडहरूमा कतै छुट्यो
मेरो प्रिय मधेशी काका
ज्ञापनपत्र च्यापेर नाइट बस चढी
रत्नपार्क, खुलामञ्च वरपर
अब कुनै प्रचण्ड नखोज
एउटा प्रचण्ड
झोलामा माओका रेडबुक बोकेर रुकुमका मगर बस्तीहरूमा
बास माग्दामाग्दै उतै छुट्यो
अर्को प्रचण्ड
आफूले खनेको गोरेटो भुलेर
अरूले बनाएको राजमार्गमा विजय जुलुस निकाल्दानिकाल्दै अघाएकाहरूको हुलमा कतै छुट्यो मेरो प्रिय मगर दाजै
रुकुमका जङ्गली पातहरूमा प्रचण्डको नाममा चिट्ठी लेखेर
अब कुनै ठेगानामा नपठाऊ
गोधूलिसँगै जीवन डुब्नुअघि राप्तीको घुँगी टिपेर प्रचण्डको भाग राखिदिने ए थरुनी आमा
अब नपर्ख कुनै प्रचण्ड
राज्यले आधा लुछेको
तिम्रो झुपडीमा बास माग्न अब आउँदैन कहिल्यै कुनै प्रचण्ड
अब नखोज कुनै नायक, अब नपर्ख कुनै महानायक
हाम्रो त इतिहास
उसै पनि अलिखित छ
हाम्रो त वर्तमान
उसै पनि कष्टकर छ
हाम्रो दुःखको महाख्यानमा
थपिएको न हो अर्को पाना
भोकाहरूको अलिखित इतिहासमा
एउटा अध्याय थपियो
छुटेकाे प्रचण्ड ।

अघाएकाहरूकाे लिखित इतिहासमा 
अर्काे अध्याय थपियाे 
पुष्पकमल दाहाल ।

(स्याङ्तानको कविता सङ्ग्रह ओ पेङ्दोर्जेबाट)